De dove Nederlander die semi-profvoetballer is geworden in Denemarken

FYI.

This story is over 5 years old.

Sport

De dove Nederlander die semi-profvoetballer is geworden in Denemarken

Als je het als voetballer wil maken is talent natuurlijk handig, maar een beetje communicatie kan ook niet ontbreken op weg naar de voetbaltop.

Toch is er een Nederlandse voetballer die op hoog niveau speelt zonder dat hij kan horen of praten. Jack Castelijns is doof, maar wel semi-profvoetballer in Denemarken, waar hij speelt voor Vänlose IF.

Jack woont, voetbalt en werkt nog steeds in Kopenhagen. VICE Sports sprak met Jack via Messenger om meer te weten te komen over zijn leven en loopbaan als dove voetballer.

VICE Sports: Ha Jack, hoe ben je in Denemarken beland ?
Jack Castelijns: Dat ging via mijn ex-vriendin, zij komt uit Denemarken. Ik ontmoette haar op een internationaal zaalvoetbaltoernooi voor doven in Moskou en in 2014 verhuisde ik voor haar naar Denemarken. Mijn ex en haar vader hebben mij toen geholpen om een club in Kopenhagen te vinden. Ik speelde een oefenwedstrijd met tweede elftal van B93 en de directeur wilde me meteen hebben.

Advertentie

Daar speelde je op het derde niveau van Denemarken, maar pakte al snel je biezen. Hoe kwam dat ?
Ik had goed contact met Kim Spidsboel – de trainer die me had gehaald – maar toen we eenmaal aan het seizoen begonnen, was er een andere trainer aangesteld. Hij had niet bepaald zin om tijd en moeite te investeren in een dove voetballer. Hij zag het vooral als een beperking voor een topsporter. Die trainer wilde dus graag van me af, terwijl ik eigenlijk veel beter was dan de meeste spelers.

Waaraan merkte je dat hij geen zin had om met jou te werken ?
Hij wisselde me een keer al na een half uur en gaf me vaak van van alles en nog wat de schuld. Als het bestuur hem dan vroeg waarom ik gewisseld werd, antwoordde hij dat ik geblesseerd of ziek was. Een keer stonden we 2-0 voor bij rust. Ik scoorde, gaf een assist en was de beste man van het veld. Toch werd ik gewisseld vlak na de rust en niemand begreep dat. De supporters en mijn teamgenoten werden ook boos op de trainer.

Ik zat sowieso al niet op een lijn met de trainer, en een incident op Facebook hielp ook niet echt mee. Mijn toenmalige vriendin reageerde een beetje negatief op een bericht van de facebookpagina van B93. Dat bericht ging over een andere speler. De trainer zag dat, nam mij dat kwalijk en toen konden we al helemaal niet meer door een deur. Volgens mij dacht hij dat ik die reactie op Facebook had geschreven, maar ik sprak toen nog niet eens Deens. Op een gegeven moment adviseerde het bestuur me ook om een nieuwe club te zoeken.

Advertentie

Waar kwam je toen terecht ?
Kim Spidsboel tekende bij BK Avarta, een club uit Kopenhagen dat ook op het derde niveau speelde. Ik had nog goed contact met hem en tekende een contract bij de club. Dat was geen vet contract. Het voetbalgeld is niet meer dan een lekkere bonus, dus hiernaast werk ik gewoon. Na een paar maanden in Denemarken vond ik een baan als pedagogie-assistent bij een instelling voor doven en slechthorenden. Voor die baan moest ik soms in het weekend en ‘s nachts werken dus ik miste veel trainingen. Daarom mocht ik niet meer in het eerste elftal blijven en werd mijn contract alweer ontbonden. Ik had nog niet eens een officiële wedstrijd gespeeld.

Het zat dus niet mee tijdens je eerste maanden in Denemarken.
Op voetbalgebied niet, maar ik had dus wel eindelijk een baan gevonden. In Nederland ging dat moeilijk. Gelukkig vond ik uiteindelijk ook voetballend mijn plek. Ik kwam terecht bij Vanlöse, een club die op het vierde niveau speelt. Ik speel hier altijd in de basis, en kan het niveau makkelijk aan, ook al train ik niet altijd door mijn baan. We staan nu bovenaan en als we kampioen worden, speel ik volgend jaar weer als semiprof.

Het lijkt me ook behoorlijk lastig om instructies van een coach op te volgen als je niet kan horen. Hoe doe je dit ?
Bij FC Breukelen kreeg ik vaak een dag van tevoren een mailtje met daarin tactische instructies. Ook waren er een paar medespelers die wel een beetje gebarentaal konden en dus als tolk konden fungeren op de club. Verder zoek ik vooral veel oogcontact en let ik op de lichaamstaal van medespelers. Is communicatie voor jou extra lastig in een land waar je de taal niet spreekt ?
Deense gebarentaal is natuurlijk heel anders dan Nederlandse gebarentaal, dus dat heb ik moeten leren. Gelukkig leerde ik het snel via mijn toenmalige vriendin. Ook schrijven en lezen gaat nu wel, maar het is allemaal nog niet vloeiend. Maar hier in Denemarken heb ik het geluk dat er met dove mensen regelmatig een tolk meegaat. Dat regelt de overheid hier.

Advertentie

Dat is fijn. Op welke momenten is er een tolk bij je ?
Vaak is de tolk gewoon op de club. Bijvoorbeeld als we een feestje hebben in de kantine, maar ook bij trainingen. Bij wedstrijden is er eigenlijk altijd een tolk en dat is ontzettend handig. Ik heb namelijk nogal vaak mot met de scheidsrechter. Ik ben behoorlijk fanatiek, en laat wel eens blijken dat ik het niet eens ben met een beslissing. Ik kan wel klanken produceren en dat kan soms misschien een beetje agressief overkomen.

Daarom kreeg ik best vaak geel voor ‘te veel praten’, haha. Ik kan niet eens praten. Ook schiet ik de bal wel eens weg, omdat ik het fluitje niet hoor. Tegenwoordig geven we altijd van tevoren aan bij de scheidsrechter dat ik doof ben. En als er dan misverstanden zijn tijdens een wedstrijd, haal ik in de rust de tolk erbij en praat ik het uit met de scheidsrechter.

Hoe reageren tegenstanders op jou ?
Eigenlijk krijg ik vooral positieve reacties van tegenstanders. Ze complimenteren me met mijn spel en vinden het knap dat ik als dove voetballer op dit niveau speel. Soms zijn er wel negatieve reacties, maar dat is dan niet omdat ik doof ben. Ik ben ontzettend fanatiek en kan daarom weleens het bloed onder de nagels van tegenstanders vandaan halen. En andersom ook, maar dat hoort bij voetbal. Zeker. Heb je ook goed contact met je teamgenoten ?
Bij Vanlöse zie ik mijn teamgenoten vaak buiten het voetbal om, dus het contact is top. Vorig jaar speelde hier ook nog een andere dove voetballer, Nassor Salim. Helaas speelt hij nu een niveautje lager, omdat hij hier niet aan de bak kwam. Toch zie ik hem nog vaak en hij is een goede vriend van me geworden.

Advertentie

In Nederland speelde je alleen bij de amateurs van FC Breukelen. Is er nooit interesse geweest vanuit profclubs in Nederland ?
Toen ik achttien was, stond er ooit een man van Feyenoord langs de lijn voor mij, maar in die wedstrijd raakte ik geblesseerd aan mijn meniscus. Ook speelde ik ooit met Breukelen een oefenwedstrijd tegen Jong FC Utrecht, die we met 4-2 wonnen. Ik scoorde vier keer en daarna was er zelfs sprake van dat ik aan mocht sluiten bij Jong FC Utrecht, maar dat ging uiteindelijk niet door. Waarom ging dat niet door ?
Ik denk omdat ik doof ben. Ik had toen contact met Rob Alflen, die ooit mijn trainer was bij FC Breukelen. Hij wilde me graag een kans geven, maar FC Utrecht trok zich uiteindelijk toch terug. Ik denk dat profclubs al snel schrikken als ze een voetballer tegenkomen die doof is. Communiceren met mij vinden ze lastig en een tolk is al snel te duur. Als ik horende was geweest, had ik nu denk ik gewoon bij een profclub gevoetbald. Het derde niveau in Denemarken kan ik nog makkelijk aan en waarschijnlijk ook het tweede niveau wel. Nu ben ik helaas al wat ouder, daardoor zal ik waarschijnlijk niet meer een kans krijgen op een heel hoog niveau.

Ik zag dat je ook veel toernooien hebt gespeeld met het Nederlands dovenelftal. Hoe was dat ?
Het niveau van het veldvoetbalteam is eigenlijk te laag voor mij, dus ik doe alleen met het zaalvoetbalteam mee. De selectie is daar wat kleiner en daarom het niveau hoger. Daar heb ik al veel mooie tripjes meegemaakt. We hebben toernooien gespeeld in onder andere Zwitserland, Rusland, Bulgarije en Thailand. Ik heb drie EK’s en WK’s gespeeld en ben een paar keer uitgeroepen tot beste speler van het toernooi.

Zien we je nog terug op de Nederlandse velden ?
Voorlopig niet. Ik heb hier een dochtertje en daarom wil ik zeker hier blijven. Ook heb ik hier werk gevonden en dat is natuurlijk niet zo vanzelfsprekend voor mij. Maar elk jaar ga ik wel een keer of zes naar Nederland, dus ik zie mijn vrienden en familie regelmatig. En je blijft dus bij Vanlöse ?
Ja, hopelijk spelen we volgend jaar weer een niveautje hoger. Ik ben hier best populair en moet regelmatig handtekeningen uitdelen aan de kinderen die komen kijken. Ik train nog steeds niet altijd, maar ben wel topscorer en nog topfit. Helaas heb ik nooit de kans gekregen in het Nederlandse profvoetbal, maar ik ben trots op wat ik wel allemaal bereikt heb.

Mis niets! Like VICE Sports Nederland voor je dagelijkse dosis ijzersterke sportverhalen.