De Tsjechische voetbalclub waar niemand tegen wil spelen

FYI.

This story is over 5 years old.

Sport

De Tsjechische voetbalclub waar niemand tegen wil spelen

“Ik ben geen racist,” beweert een vrouwelijke dorpeling, terwijl ze haar lokale voetbalteam aanmoedigt.

“Maar mensen horen gewoon wit te zijn.” Haar vriendinnen lachen even en de fans om haar heen knikken instemmend. Eén van de spelers op de bank is het met haar eens. “Ga aan het werk!” schreeuwt hij richting de “motherfucking gypos”. Hij voegt er aan toe: “Stuur Hitler op ze af!”.

Het is een typische wedstrijddag voor FC Roma Decin, een Tsjechisch voetbalteam in de derde competitie van het land. Het team wordt geleid door een Roma-manager en bestaat bijna volledig uit Roma-spelers. Bijna iedere week zijn ze het slachtoffer van beledigingen en racistische leuzen.

Advertentie

Tenminste, als de tegenstander komt opdagen.

Tijdens het seizoen van 2014-2015 waren er meerdere teams die liever drie punten weggaven en een boete betaalden, dan tegen een club te spelen die altijd problemen opleverde.

Dit heeft voor FC Roma Decin bizar genoeg een positieve kant. Het team daardoor won bijna per ongeluk de competitie. Ondanks dat ze maar één wedstrijd gewonnen hadden, stonden ze in de winterstop vierde, waardoor er kansen ontstonden voor promotie. Helaas was hun Leicester-achtige sprookje al snel afgelopen en waren ze aan het einde van het seizoen weer gewoon middenmoter.

Het zorgde er wel voor dat het racisme in de Tsjechische competitie opeens aan de oppervlakte kwam. Het team, een groep jonge jongens die vooral gewoon willen voetballen, wordt in de documentaire FC Roma gepresenteerd als een groep die gevangen zit in een systeem dat hen probeert uit te sluiten. “Waar in de wereld weigert iemand nog om tegen een bepaald team te spelen?”, vroeg Pavel Horvath, de verbitterde manager van de club. Er had net weer een team afgezegd. “Ze betalen liever die vijftig euro boete dan ons de hand te schudden,” zegt Pat, een mollige keeper.

De managers van andere teams zeggen dat racisme niet het probleem is. Zij zeggen dat ze de wedstrijden mijden om incidenten te voorkomen zoasl in 2011. Daarbij was de FC Roma betrokken bij een vechtpartij en kreeg zelfs een scheidsrechter een klap in zijn gezicht. De managers van andere teams zeggen dat ze zich daarom afmelden voor FC Roma’s thuiswedstrijden.

Advertentie

Maar in hoeverre is dat een geldig excuus? Het loopt in Nederland ook weleens uit de klauwen, maar we kunnen ons lastig voorstellen dat Feyenoord daarom niet bij Ajax langs zou gaan.

“Racisme is een probleem in Tsjechië,” vertelt Rozalie Kohoutova, de documentairemaker van FC Roma. “Je ziet het niet altijd, maar het kan wel heel gevaarlijk zijn. De meeste mensen zeggen: ‘We zijn niet racistisch, maar mogen zigeuners niet.’ Ze zeggen dat ze niet in de buurt van zigeuners willen wonen of dat ze hun kinderen niet naar dezelfde school als zigeuners willen sturen. Vaak weten ze niet eens waarom.”

De segregatie tussen zigeuners en de ‘gadjos’ (niet-Roma) is een onderwerp dat door heel de film te zien is, want het racisme blijft niet binnen de lijnen van het voetbalveld. In één scène zie je een groep van FC Roma-spelers die toegang tot een bar wordt geweigerd omdat ze geen ‘clubcard’ hebben. Andere voetballers zitten natuurlijk gewoon binnen, zonder clubcard. Volgens een onderzoek van STEM Agency beschrijft 69% van de Tsjechen hun relatie met Roma als negatief. Maar hoe komt dat?

Pat (op de stoel) is de keeper van FC Roma Decin

Het antwoord werd het beste samengevat door een blanke collega van keeper Pat. Terwijl ze op een ochtend hun vrachtwagen aan het inladen zijn, vraagt Pat hem waarom mensen volgens hem zo sterk tegen de Roma-gemeenschap zijn. Hij zet zijn doos even neer, denkt na over het antwoord, en zegt dan: “Ze stelen van ons en slaan ons in elkaar”.

Advertentie

Dat is natuurlijk nogal generaliserend om zoiets over een heel volk te zeggen, laat staan tegen je Roma-collega. Maar deze houding is verre van uniek in Tsjechië. Sterker nog, het merendeel van het Tsjechische volk denkt er zo over. De Roma-gemeenschap is verre van geliefd. De première van de film zou bijvoorbeeld plaatsvinden in het stadion van Bohemians 1905, maar werd afgelast na dreigementen van rechtse supporters van andere clubs uit Praag.

“De Tsjechen worden opgevoed als racisten,” zegt Pat uiteindelijk tegen zijn vriend. “Ze worden bij hun geboorte in soort deken gewikkeld. Op dat deken prijkt al een swastika.”

De film laat echter ook zien dat hoewel de gadjos de segregatie veroorzaken, de zigeuners ervoor zorgen dat er voorlopig niks aan zal veranderen. Tijdens de bespreking voor de wedstrijd schreeuwen de spelers van FC Roma Decin bijvoorbeeld “Gypsies! Gypsies!”. Het is een soort oorlogskreet. Bovendien praten ze altijd vanuit een ‘wij-tegen-hen’-mentaliteit.

De fans – op een goede dag zo’n 20 man – spelen ook een belangrijke rol. Terwijl de supporters van de tegenstander doorratelen over hoe mensen “gewoon wit horen te zijn,” slingeren de Roma-supporters scheldwoorden naar hun tegenstanders.

Dus hoe zit het dan met de toekomst van de club? Zal het Tsjechische volk ooit in staat zijn om te stoppen met het ingebakken racisme? Of zal de club toch kampioen worden doordat niemand met ze speelt?

Advertentie

“Het is lastig,” legt Kohoutova uit. “De Roma zijn de bliksemafleider voor alle ontevredenheid in Tsjechië. Alle frustraties van het Tsjechische volk worden op de Roma afgereageerd. Sinds kort wordt de rol van bliksemafleider overgenomen door vluchtelingen. De Roma staan nu meer in de schaduw en mensen richten zich dus op de ‘gewelddadige Islamitische radicalen die in Europa onze waarden komen stelen’.”

Maar Pavel en Pat zijn het niet met haar eens. In de documentaire zie je ze door hun wijk rijden, waar steeds meer moslims komen wonen. Volgens de twee mannen zijn zelfs die immigrerende moslims de Roma alweer voorbijgestreeft.

“We staan onderaan de lijst,” kreunt Pavel.

Maar Pat corrigeert hem. “We staan niet eens op de lijst. De moslims hebben ons eraf geduwd.”

Mis niets! Like VICE Sports Nederland voor je dagelijkse dosis ijzersterke sportverhalen.