De zwanenzang van Simone Zaza

Sommige mensen waren verbaasd over de cha-cha-cha'eske penalty van de wisselspits van Juventus. Toch is het amper verbazingwekkend te noemen. We waren met zijn allen getuige van de uitkomst van een jarenlange regie. Van de wereldpremiere van de zwanenzang van Zaza, samengebald in een koddig hupsje.

Er zijn filmbeelden waarop de passeerbewegingen van Johan Cruyff op klassieke muziek gezet zijn. Terwijl de strijkers over elkaar heen buitelen in een muur van muzikaal geweld, dartelt de eeuwige nummer veertien om en over zijn tegenstanders heen, de bal als een verlengstuk van zijn voet voor zich uit wrijvend. Er zijn balletdansers geweest die de bewegingen van Marco van Basten tot een dansvoorstelling gesmeed hebben, en er zijn natuurlijk de talloze filmpjes waarin Louis van Gaals smaakmakende persconferenties door een componist tot een aria met pianobegeleiding is versneden. Vanaf vandaag kan daar een kunstwerk bij. Een toneelstuk van Shakespeare, vermengd met een dansvoorstelling van de Bergeijkse streetdancevereniging ‘Geen Maat, Wel Leut’ ineen: de penalty van Simone Zaza.

In 1991 werd Simone Zaza geboren in Policoro, een toeristisch dorpje in de wreef van de laars van Italië, dat vooral bekend is om haar toeristische toonaard en haar oude Griekse ruïnes, de Heraclea. Hij groeide op in Metaponto, een dorpje daar in de buurt, met toch al snel een flinke duizend inwoners. Ter vergelijking: op Schiermonnikoog wonen ongeveer evenveel mensen. Na zijn juniorenjaren was hij waar hij ook kwam een vaste kracht in de basisformaties van al zijn elftallen. Zo speelde de spits in zijn eerste drie, vier jaar op het hoogste niveau toch al snel negen wedstrijden (nul goals) voor clubs als Atalanta, Sampdoria en Juve Stabia. Via de serie C1 (Viareggio) en de Serie B (Ascoli – uit altijd lastig) kwam hij uiteindelijk – met als tussenstop Sassuolo (69 wedstrijden, 21 doelpunten) – toch nog bij Juventus terecht waar hij een jaar lang de heren Morata, Dybala en Mandzukic voor zich moest dulden.

Waarom Antonio Conte hem meenam naar Frankrijk was tot gisteravond een groot raadsel. Tot we het bord zien. Het bord dat natuurlijk in alle andere gevallen gewoon de blessuretijd had moeten aangeven. Deze avond niet. Deze avond geeft het aan dat de voorstelling pas op het punt staat te beginnen. Chiellini, nummer 3, eruit; Zaza, nummer 7, erin. Het publiek zit in de zaal, de deuren gaan dicht. De eerste, onheilspellende cello begint te spelen. Het zaallicht dimt. In het koor zingt een oude sopraan een hartverscheurende melodie. Zaza raakt in de verlenging geen enkele bal: binnen no-time is de extra tijd afgelopen. Het worden penalty’s. Iedereen heeft zware benen, behalve Simone Zaza; de ballerino van Metaponto.

Vanaf dat de vierde official zijn bord omhoog steekt is er geen enkel moment meer dat niet oogverblindend tragisch en hartverscheurend mooi is. Chiellini zit op dat moment op de grond – moegestreden, zure benen, bezweet, besmeurd. Hij ziet vanaf zijn plek in het veld dat hij eruit mag. Nog één keer richt hij zich op en jogt naar de kant. Chiellini omarmt Zaza, geeft hem een kus en fluistert hem moed in. Ik kan niet liplezen, maar ik vermoed dat het iets is als: ‘Questo è il vostro momento‘, dit is jouw moment. Even paktIl dottorenog het hoofd vast en kijkt de twee weken geleden vijfentwintig geworden spits diep in zijn ogen.

‘No fatelo per Simone: fatelo per Italia.’

Zaza knikt. Hij knikt nog eens en kijkt Chiellini recht aan. Hij wil hem laten zien dat hij weet dat het menens is. Maar terwijl Zaza het veld in loopt, zuigt zijn lichaam zich vol met twijfel. Hij loopt een paar meter naar links, een paar naar rechts en kijkt een keer om zich heen. Dan wordt er afgefloten. Tussen alle vermoeidheid, pijntjes en moddershirts aan beide kanten, woont Simone Zaza voor een paar minuten in zijn eigen gedachten. Hij blijft het tegen zichzelf herhalen: ik heb de allersterkste benen van iedereen op het veld. Ik ben fris. Ik ben hier met één doel. Ik heb een jaar lang amper gespeeld bij Juventus. Dit is mijn moment. Vandaag scoor ik voor mijn land. Voor míjn volk. Er zal voor me gejuicht worden in Turijn, in Milaan, in Florence, zelfs in Rome. Er zal voor me gejuicht worden in Metaponto.

En dan ineens schiet bij hem de gedachte door het hoofd: Morata is verkocht, Mandzukiç begint oud te worden. Het is maar de vraag in hoeverre Dybala houdbaar is dit jaar. Als ik hier scoor keer ik als een heer terug naar Juventus. Als ik hier scoor, gaat het eindelijk gebeuren. Even schudt Simone Zaza met zijn hoofd. Veel hangt er af van deze bal. Deze enige bal. In de orkestbak zwellen de blazers aan. De pauken komen erbij. Links en rechts zet het koor in voor een meerstemmig, meerkorig monsterstuk. Zaza springt een paar keer omhoog en blaast een hap lucht uit. Het publiek grijpt zich vast aan het stof van de armleuning in het theater. Insigne loopt naar de bal. Zaza weet het. Hij is hierna. Zijn solo. Zijn aria. Zijn moment. Links vooraan in de zaal wappert door het geweld van de muziek een toupetje van het hoofd van een oude Italiaanse man. Hij heeft het niet in de gaten. Simone ook niet. Insigne scoort. Kroos scoort. Buffon zat er in de buurt, maar het mocht niet baten. Zaza wordt op zijn schouders getikt. Eindelijk wordt dit het moment. Eindelijk is het uur Z aangebroken.

Zaza loopt naar de bal en legt hem op de stip. Nog één keer haalt het orkest uit; het koor zingt nog één akkoord, en dan, als een heldere hemel bij storm en donderslag, valt alles stil. Een ultieme dans tussen Zaza en Neuer. De oude Buffon durft niet te kijken en staat met zijn rug naar de goal toe. Op het balkon van het theater heeft een meisje van twaalf in haar broek geplast, maar ze durft niet te huilen. De stilte bonkt door de zaal heen. Zaza keert terug in zijn hoofd voor de laatste paar seconden die aan de binnenkant van zijn ogen een eeuwigheid duren. Hij zoekt naar zijn eigen muziek. Naar zijn eigen ritme. Hij is de baas van het toneel. Hij is de nieuwe danser van dit theater. Hij heeft de benen. Hij ruikt nog niet naar zweet. Eén keer stampt hij op de grond. Het geluid van zijn voet op het houten toneel galmt door de hele zaal. Vier dwarsfluiten beginnen niet-harmonisch te klinken. Harder. Harder. Nu. Nu is het moment.

Hij loopt, hij telt zijn stappen. Hij komt bij stap twee al niet meer uit. Op dat moment weet Simone Zaza, onze gedoemde protagonist, al dat hij gaat missen. Op dat moment voelt hij de woorden van Chiellini al in zijn maag stompen. Voelt hij de teleurstelling van Antonio Conte. Het verdriet van die lieve, lieve Gianluigi Buffon. Op dat moment ziet hij zijn carrière afbrokkelen. Tijdens zijn aanloop hoopt Simone Zaza op de lat. In godsnaam, in elk geval de lat. Hij hoopt op Neuer. Op iets wat de de schande er nog een klein beetje vanaf kan wassen.

Elke stap in de richting van de bal is een stap dichter bij zijn voetbalpensioen. Hij weet het. De zaal houdt zijn adem in. Europa houdt zijn adem in. En langzaam begint de rest van de wereld te beseffen wat ze zien. Een jarenlang tragedie, samengeperst in clownesk voetenwerk. Zaza ploetert zich met een knoop in zijn maag naar de bal. De muziek zwelt aan, harder en grotesker dan ooit. Rechtervoet naast de bal, linkervoet ertegen. Mis. In het midden van de zaal beginnen er een aantal mensen te huilen. Nog één slotakkoord. Dan het doek. Stilte. Het tragedie is compleet. Het laatste balcontact in de spotlights. De zwanenzang van Simone Zaza.

Over paar maanden bestaat Simone Zaza niet meer. Wie ooit Zaza was, heeft zijn paspoort verscheurd en een nieuw vals Brits paspoort gekocht. In de EU komt hij niet meer. Simone Zaza gaat door het leven als Barry Clyke, een buschauffeur uit Stoke-on-Trent. Alleen ‘s nachts, als alles om hem heen stil geworden is, hoort Barry af en toe de fluitisten nog aanzwellen. Pas na een paar jaar hoeft hij daar niet meer onbedaarlijk van te huilen. Het zal slijten. Zelfs dit. Zelfs bij Barry Clyke, de ultieme verliezer van het EK 2016.

—

Mis niets! Like VICE Sports Nederland voor je dagelijkse dosis ijzersterke sportverhalen.