Hoe Diego Costa zich een weg naar het WK schopte en kopte

Een zaalvoetbalwedstrijd in het Braziliaanse Lagarto is exact zes minuten bezig als een klein voetballertje zijn grotere tegenstander, genaamd Diego Costa, een panna geeft. Sommige aanwezigen joelen, anderen weten precies wat er komen gaat. Costa draait zich woedend om, balt zijn vuist, twijfelt niet en slaat het technische voetballertje tegen de vlakte. Einde wedstrijd.

Dit is niet zomaar een eenmalig incident uit het voetballeven van Diego Costa, maar een van de talloze momenten waarbij de stoppen compleet doorsloegen bij ”de meest gehate voetballer ter wereld”. Veel liefhebbers, tegenstanders en zelfs sommige landgenoten gunnen hem het licht in de ogen niet. Ondanks alles probeert hij deze zomer Spanje wereldkampioen te maken en de harten van de Spaanse fans te stelen.

Als je een jongen ziet die eind jaren tachtig geboren is en de naam Diego heeft, weet je vrij zeker dat hij een voetbalgekke vader moet hebben. Dat geldt ook voor Diego Costa, die geboren werd in het Braziliaanse Lagarto en vernoemd is naar Diego Maradona. De jonge Braziliaan durfde echter niet eens te dromen van een carrière als profvoetballer en vertrok op vijftienjarige leeftijd naar São Paulo, om in de winkel van zijn oom te werken. Costa, de man die op een onbewoond eiland nog ruzie zou kunnen krijgen, werkend in een doodnormale winkel. Het is een surrealistisch beeld.

Dankzij de contacten van zijn oom kon Costa spelen bij Barcelona Esportivo Capela. Hij had nog nooit in clubverband gevoetbald en kende alleen de wetten van de Braziliaanse straten, waar het er net een tikkie harder aan toegaat dan in een gemiddelde Nederlandse Vinex-wijk.‘’Ik beledigde iedereen, ik had geen respect voor de tegenstanders. Ik dacht dat ik ze moest vermoorden,’’ aldus Costa. Bij een voetballer als Costa wordt dit ‘winnaarsmentaliteit’ genoemd, bij een willekeurige man op straat is het een reden om de politie te bellen.

De spits maakte van opstootjes een wekelijks ritueel en kreeg een maandenlange schorsingwegens het slaan van een tegenstander. Costa zag de schorsing als teken dat hij geen voetballer moest worden, en wilde stoppen. Uiteindelijk werd de schorsing teruggedraaid en werd hij gescout door de Portugese zaakwaarnemer Jorge Mendes.

De machtige Mendes – een man met een zonnebankbruin gelaat en een telefoon die aan zijn oor vastgegroeid lijkt te zijn – dropte de spits bij SC Braga in Portugal. In de eerste maand wilde Costa al terug naar zijn thuisland, maar hij werd overgehaald om toch te blijven. Hij had zijn koffers pas net uitgepakt toen Mendes hem alweer liet verhuizen naar het Spaanse Atlético Madrid. Journalisten kregen bij de presentatie een DVD met hoogtepunten van de aanvaller mee naar huis, omdat niemand Costa destijds kende.

Costa werd verhuurd aan Celta de Vigo, waar hij overigens beste vrienden was met zijn Nederlandse ploeggenoot Quincy Owusu-Abeyie. Ze spraken niet dezelfde taal, maar communiceerden via handen, voeten en gebaren. Costa maakte een onuitwisbare indruk bij Celta: hij kreeg in één seizoen meerdere keren rood, onder meer tegen Xerez voor een imitatie van een stierenvechter en het provoceren van zijn tegenstanders. Als Vinnie Jones dat seizoen in Spanje had gespeeld, had Costa het waarschijnlijk niet overleefd.

Na één seizoen vertrok hij op huurbasis naar Albacete, waar hij niet alleen tien keer scoorde maar ook een scheidsrechter uitschold en dreigde te vermoorden. Het werd een repeterend verhaal: buiten het veld was Costa een ietwat gekke, maar wel grappige en leuke jongen, binnen de krijtlijnen was hij niet alleen bijzonder getalenteerd, maar ook staatsgevaarlijk.

Uiteindelijk werd hij wegens gebrek aan perspectief in 2009 verkocht aan Real Valladolid. Na een goed seizoen maakte Atlético Madrid razendsnel gebruik van de terugkoopclausule in het contract van Costa. Na een jaar speelde de spits dus ‘gewoon’ weer bij zijn oude club, waar hij moest gaan concurreren met Diego Forlán en Sergio Agüero. Costa arriveerde met overgewicht bij Atlético en gaf zijn moeder daar de schuld van. Ze zou namelijk ”een te goede kok” zijn geweest.

Na het scheuren van zijn kruisband werd ‘De Wasbeer’ voor de zoveelste keer verhuurd, ditmaal aan Rayo Vallecano. Bij Costa’s terugkeer bij Atlético Madrid stond er een andere trainer voor de groep: Diego ‘El Cholo’ Simeone. Simeone wilde Atlético transformeren tot een succesvolle, slimme boevenbende en de spits paste perfect in dat plaatje.

Costa vormde met zijn doelpunten, provocaties en overtredingen een plaag voor de Spaanse verdedigers. Dat hij in één seizoen vijftien gele kaarten kreeg, zegt genoeg. ‘’Als ze me niet tegen hadden gehouden, had ik hem vermoord. Hij heeft geen hart,’’ aldus de door Costa geprovoceerde Real Betis-verdediger Antonio Amaya. Ook de duels tussen de spits en Sergio Ramos van Real Madrid waren fascinerend. Later verklaarde Costa Ramos te zien als een soort broer. Voor mensen die zelf geen broer hebben is het verrassend om te horen dat elkaar in de nek kwatten blijkbaar part of the deal is.

Verrassend genoeg maakte Costa in 2013 bekend dat hij uit wilde komen voor het Spaanse nationale elftal. Hij had al twee vriendschappelijke wedstrijden voor Brazilië gespeeld, maar Spanje was ‘’het land dat hem alles heeft gegeven’’. Zijn keuze werd hem niet in dank afgenomen, zelfs niet door sommige Spanjaarden. ”Je bent niet Spaans!”, klonk het regelmatig vanaf de tribunes als Atlético uitwedstrijden speelde.

In Brazilië werd gesuggereerd dat hij voor Spanje koos wegens financiële redenen en gingen er stemmen op om zijn paspoort in te trekken. Hij werd in 2014 ‘’De meest gehate voetballer van het WK’’ genoemd, een titel waar overigens ook Sergio Ramos al jarenlang een gooi naar lijkt te doen. De Brazilianen zagen hem als verrader. Een autohandelaar uit Ceará gebruikte de catchy slogan: ‘’In tegenstelling tot Diego Costa, is deze auto iets waar Brazilianen trots op kunnen zijn.’’ Alleen in Lagarto, zijn geboorteplaats waar hij ook belangeloos een voetbalschool financiert, leek hij nog te worden gesteund.

Nadat Spanje op het WK van 2014 onder meer met 5-1 van Nederland verloor, werd het in de groepsfase al uitgeschakeld. Daarna vertrok Costa naar Chelsea, een club die door half Engeland gehaat werd, dus wat dat betreft een toepasselijke keuze. In de Premier League deed hij precies wat er van hem verwacht werd: kampioen worden en veel scoren, en tegelijkertijd betrokken raken bij incidenten. Een stampje hier, een tikje daar, journalisten konden de artikelen over Costa simpelweg recyclen. Ze hoefden eigenlijk alleen maar de datum en de naam van het slachtoffer te veranderen.

Omdat het seizoen daarop een stuk minder goed verliep, werd trainer José Mourinho ontslagen. Costa werd uitgefloten door supporters omdat hij met zijn matige prestaties medeplichtig zou zijn geweest aan dat ontslag. Ook brak een jeugdspeler per ongeluk zijn neus op de training. Van die jongen is verder niets meer vernomen, maar de kans is groot dat hij de dodelijke blik van Costa niet heeft overleefd. Tot overmaat van ramp werd de spits niet opgeroepen voor het EK van 2016 omdat hij niet helemaal fit was na een blessure.

Ondanks dat ze samen kampioen werden in 2017, boterde het niet tussen Costa en de nieuwe trainer Antonio Conte. Aan het einde van het seizoen stuurde Conte een sms’je naar de spits, waarin stond dat hij hem niet meer nodig had. Costa was niet van plan om met de reserves mee te trainen, dus verlengde hij zijn vakantie in Lagarto in plaats van terug te keren bij Chelsea. ‘’Geef Conte een knuffel’’ schreef hij plagerig onder een video op Instagram waarin hij feestte in zijn thuisland.

Na een hoop gedoe en veel boetes keerde Costa uiteindelijk terug bij zijn oude liefde Atlético Madrid. Afgezien van Simeone’s haartransplantatie en het vertrek van een aantal spelers was daar in de tussentijd weinig veranderd. Bij zijn eerste wedstrijd kon de Diego Costa-bingokaart al tevoorschijn gehaald worden: hij scoorde en kreeg een rode kaart. Zijn terugkeer bij Atlético Madrid leverde hem een plek in de WK-selectie van Spanje op.

In de laatste oefenwedstrijd voor het WK begon Costa op de bank. De vooruitzichten waren somber voor de spits, zo zonder het vertrouwen van de bondscoach en de media. Hij had eerder al gezegd dat veel journalisten zo kritisch over hem waren omdat hij geen geboren Spanjaard is. Slechts één dag voor het toernooi gebeurde er iets onverwachts: bondscoach Lopetegui werd ontslagen, nadat was uitgelekt dat hij een contract had getekend bij Real Madrid.

Onder de in allerijl aangestelde nieuwe bondscoach Fernando Hierro, kreeg Costa een basisplaats en scoorde hij drie keer in de wedstrijden tegen Portugal en Iran. Hoe dit WK zal aflopen is onmogelijk te voorspellen – vraag dat maar aan alle mensen die vloekend voor de tv zitten omdat hun WK-pooltjes in de soep lopen – maar het is duidelijk dat Diego Costa naar Rusland is gekomen met een WK-titel als doel en het mes tussen de tanden. Wellicht dat hij na al die jaren eindelijk de harten van alle Spanjaarden weet te stelen.

—

Mis niets! Like VICE Sports Nederland voor je dagelijkse dosis ijzersterke sportverhalen.