Hoe Amerikaanse gedetineerden de tijd doden met hun eigen sporten

Het gevangenisleven is bikkelhard, maar ook oersaai. Gedetineerden hebben spelletjes nodig om de tijd te doden. John* vertelt ons over de rol van sport en spel in de zware Montgomery-gevangenis in de Verenigde Staten. Dit is zijn verhaal. “Ik heb in verschillende gevangenissen gezeten. En ik kan je wel vertellen dat de gevangenis gewoon fucking kut is. Vooral Montgomery is ongelooflijk smerig. Ik zat in wachtcellen in Philadelphia waar het nog minder ranzig was. En dat zegt wel wat. In Montgomery zit je in grote cellen met vijftien medegevangenen. Het is daar een grote teringzooi. Elke dag in Montgomery is een hel en elke avond wordt er gevochten. Meer stereotype dan dit ga je een gevangenis niet zien. Montgomery is een zwarte gevangenis. De gevangenen komen vooral uit steden als Philadelphia en Norristown. Gelukkig kwam ik uit Philadelphia, kende dezelfde mensen als mijn medegevangenen en gedroeg me niet als een racistische klootzak. Hierdoor kom ik ermee weg dat ik een blanke crimineel was. Normaal gesproken pakken ze in Montgomery de blanken of de Latinos. En de Latinos pakken de blanken. Buiten de muren van de bajes kan je eigenlijk beter een witte man zijn, maar binnen de muren van Montgomery ben je de lul als blanke.

Tijdens mijn tijd in de gevangenis van Chester was de situatie heel anders. De gevangenis was veel schoner, we hadden meer privacy en als witte man had je weinig te vrezen. Toch was er ook wel een duidelijke overeenkomst tussen beide gevangenissen. Ondanks de vechtpartijen en eeuwige verveling is iedereen ervan bewust dat we op elkaar zijn aangewezen. Het beste ervan maken is het enige dat we kunnen doen. Als je opgesloten zit in een kleine ruimte heb je een dagbesteding nodig om niet gek te worden. De vrije tijd en de oersaaie omgeving zorgen ervoor dat er veel spelletjes worden gespeeld en weddenschappen worden afgesloten. In mijn tijd in de Chester-gevangenis zat ik in isolatie, maar ik had altijd het geluk dat ik een boek of een set kaarten kon bemachtigen.

Zoals ik al zei was de gevangenis in Montgomery een hel, maar de gezamenlijke opsluiting heeft toch een voordeel. We kunnen samen én tegen elkaar sporten en spelletjes spelen. We doden natuurlijk onze tijd met tennis, handbal en basketbal, maar ook met minder bekende spelletjes. De spelregels voor basketbal, tennis en handbal spreken voor zich. Je speelt ze zoals je ze ook buiten de gevangenismuren speelt. Voor de andere spelletjes geldt dat niet. Die kan je naar alle vrijheid invullen en de verschillende versies verspreiden zich door de verschillende gevangenissen. Ze worden door de bajesklanten meegedragen van de ene naar de andere locatie. Het is een deel van de gevangeniscultuur.

Een sport waarbij tennis en handbal wordt gecombineerd is populair in Montgomery. In de grote cellen is er een lage muur die de ruimte in tweeën verdeelt. Aan elke kant staan twee personen en je speelt het spel zonder rackets, maar wel met een tennisbal. We speelden zelfs samen met de bewaarders, totdat een nieuweling op een dag werd aangevallen. Toen was het uit met de pret.

Andere spellen die we spelen zijn ‘Two bounce’ en ‘Four bounce’. Dat zijn simpele spellen die je op je eigen manier kan spelen. Je zet een vuilnisbak of emmer ongeveer zes meter verderop en daar moet je een voorwerp ingooien dat je twee of vier keer laat stuiteren. We breken meestal deodorantrollers open en spelen met het plastic balletje dat daar in zit. Een deodorantroller kapotmaken is in de gevangenis geen kleine opoffering, want ze zijn zeldzaam. Maar die plastic balletjes stuiteren als een gek, dus dat is het waard. We grijpen eigenlijk sowieso alles aan om mee te spelen. Soms gooien we zelfs tekstboekjes door de ruimte om nog enigszins iets te doen te hebben. De gevangenis is echt knettersaai. Meestal sluit je tijdens die spelletjes ook weddenschappen af. Degene die het spelletje verliest is dan de lul. Die moet dan zijn toetje of broodje inleveren. Het is goed om te realiseren dat in de gevangenis alles waarde heeft. Dus in de gevangenis wil iedereen om van alles wedden. Als je geld hebt kun je daarmee wedden. Anders draait het vooral om voedsel. Honingbroodjes en Coca-Cola zijn echt luxe-items. Als je koffie, hebt ben je al helemaal de man. En als je sigaretten hebt binnengesmokkeld, ben je de koning van de bak. Als er niets om handen is, worden er weddenschappen afgesloten met push-ups als inzet. Meestal moet de verliezer die dan op commando doen totdat hij in totaal 50 push-ups heeft gedaan. Dus als je aan het praten bent met de bewaarders en ik zeg ‘Yo, vijf push-ups,’ dan moet je ze doen. Zo niet, dan volgen er maatregelen. Die zijn meestal gewelddadig, maar daar gaan we nu niet dieper op in. Het gaat er dus om wat je hebt, wat je wil en wat je kan verkopen.

De spelletjes breken het ijs. Daarmee maak je vrienden, win je voedsel en verdien je respect. Hoe meer je speelt in je cel, hoe meer respect je krijgt van je celgenoten. Je moet het met elkaar doen in de cel. Een of andere gozer klootte ooit met gevangenen van onze cel en de rest van de cel verenigde zich om die gozer een lesje te leren. Ja, we testen elkaar soms uit, maar deze gast was een buitenstaander en nam ons in de maling. Dus iedereen ging als een gek tegen hem tekeer. Je zit in de cel, er worden spelletjes gespeeld en iedereen raakt betrokken. Degenen die niet betrokken zijn gaan het niet lang volhouden in de gevangenis.” *John’s naam is gefingeerd om zijn identiteit te beschermen. Zijn echte naam is bij de redactie bekend.

VICE Sports gaat deze week de bak in om erachter te komen welke rol sport binnen de gevangenismuren speelt voor gedetineerden en beleidsmakers. We publiceren verhalen en video’s uit binnen- en buitenland. Zie hier de verhalen die we tot nu toe hebben gepubliceerd.

—

Mis niets! Like VICE Sports Nederland voor je dagelijkse dosis ijzersterke sportverhalen.