Waarom casualcultuur een enorme aantrekkingskracht blijft hebben op jonge supporters

Als je rondkijkt op Twitter, struikel je over accounts die gewijd zijn aan casualcultuur. Ze posten over fotografie, geschiedenis en nostalgie, mode, muziek en tifo’s of hooliganisme. Casualcultuur bestaat al decennia en heeft dipjes gehad, maar de subcultuur heeft vandaag de dag nog steeds een flinke aantrekkingskracht. Casualcultuur ontstond in de jaren zeventig als tegenhanger van de mods, een andere subcultuur in Engeland. Vooral jonge Britten uit de arbeidersklasse verenigden zich in de casualcultuur. Ze combineerden hun passie voor voetbal en mode. Uniformiteit verbroedert en dat begint in casualcultuur met de kleding. Casuals kleden zich op de tribunes niet in voetbalshirtjes, maar in duurdere merkkleding. Kleding van Lacoste, CP Company, Stone Island en schoenen van Adidas bijvoorbeeld. Die merken zijn daar trouwens niet altijd even blij mee. Hooliganisme nam in de jaren tachtig toe in Engeland en casuals matten vaak mee. Omdat ze zich niet in clubkleding hesen, waren hooligans in casualkleding moeilijker te pakken door de politie. Sindsdien wordt casualcultuur altijd gelinkt aan hooliganisme.

Rond de eeuwwisseling begon de populariteit van de casualcultuur af te nemen, maar met de opkomst van het internet heeft het de laatste tien jaar weer een flinke boost gekregen. Casualcultuur is overal op het internet te vinden. Er zijn fanforums, online kledingwinkels en social media-accounts. De beheerders van deze social media-pagina’s komen – ondanks de geschiedenis van casuals in Engeland – vaak uit andere Europese landen of zelfs Noord-Amerika.

De beheerder van het twitteraccount Casual Ultra is Nederlands. Hij is casual en supporter van Cambuur Leeuwarden. “Door je levensstijl als casual onderscheid je je van andere supporters,” zegt hij. “Dat spreekt mensen aan. Zeker ook hier in Nederland. Ik denk dat Nederland na Engeland de grootste casualcultuur van Europa heeft.” Hij tweet vooral over pyro, awaydays en casualmode, maar deelt ook video’s van supportersgevechten. Zijn account werd zelfs even geblokkeerd door Twitter vanwege ‘ongepaste beelden’.

“Vroeger werd de casualcultuur gebruikt als dekmantel,” vertelt Luke Taylor, hoofdredacteur van Real Clobber Magazine. “Het is allemaal begonnen met de mode. De politie zag hooligans in de jaren zeventig vooral als skinheads met Dr. Martens aan. Met merkkleding vermeed je als hooligan de politie. Nu ligt dat anders. Casuals worden juist in de gaten gehouden. De agenten worden erop getraind om de kleding te herkennen, de jasjes van Stone Island en Adidasschoenen.”

Sommige casuals houden zich dus bezig met hooliganisme. Andere casuals weer met muziek of pyro. Maar er is één ding wat de casuals allemaal gemeen hebben. Ze zijn allemaal gefascineerd door kledingmerken uit de jaren zeventig en tachtig. Iemand die daar alles van weet is Daniel Wilson. Hij is de eigenaar van een winkel in Derby die casualkleding verkoopt. “Ik ken wel casuals die een kick krijgen van supportersgevechten, maar voor mij draait de casualcultuur vooral om een potje voetbal, goede muziek en mode,” legt hij uit. “Ik heb de liefde voor casualcultuur van mijn vader,” vervolgt Dan. “Hij nam me vanaf jongs af aan mee naar Derby County. En als mijn vader niet kon, nam mijn opa me mee naar het stadion. Mijn vader hield net zoveel van muziek en kleding als voetbal. En zo heeft hij ervoor gezorgd dat ik die liefde voor de casualcultuur overnam. Ik herinner me dat ik op wedstrijddagen naar Oasis, Black Grape, The Charlatans en The Verve luisterde. Ik was nog heel jong, maar droeg Stone Island-truien van honderd euro naar school en mijn vrienden hadden geen idee wat dat betekende.” Dan denkt dat casualcultuur voor altijd zal bestaan. “De jeugd is altijd op zoek naar een identiteit en in de casualcultuur vinden ze die,” zegt hij. Een woordvoerder van de Casual Factory sluit zich daarbij aan: “Casualcultuur betekent voor iedereen wat anders. Maar ik denk dat voor veel mensen geldt dat ze onderdeel willen zijn van een groep en wat spanning zoeken. Het groepsgevoel tussen jongeren overstijgt voetbal. De kans is ook groot dat je casuals tegenkomt bij een concert van een band als Stone Roses.”

Taylor van Clobber Magazine geeft tot slot zijn perspectief op de toekomst van casualcultuur. “We kozen deze kleding eerst om ons te onderscheiden en de politie te ontlopen, maar het is geëvolueerd, zoals bling bling in de rapscene. ‘Mijn Stone Island-jas is duurder dan die van jou’, dat soort gedoe. Het is een manier om de dagelijkse sleur te doorbreken voor de arbeidersklasse, naar de pub gaan in je jas van 500 pond. Het is escapisme, stoom afblazen. Wie ziet er het beste uit en heeft de beste kleding aan?”

Het lijkt misschien ironisch dat een beweging uit de arbeidersklasse ook zo op status is gericht, maar er zit in de casualcultuur een duidelijke hiërarchie. Die structuur geeft jonge mensen, vooral mannen, een kans om een status en erkenning van leeftijdsgenoten te krijgen. Dat principe is van alle tijden. Alleen al daarom denken velen dat casualcultuur nu nog net zo relevant is als in de jaren tachtig.

—

Mis niets! Like VICE Sports Nederland voor je dagelijkse dosis ijzersterke sportverhalen.